Montessori

Szczegóły

Opublikowano: wtorek, 11, lipiec 2017

PODEJŚCIE MONTESSORI

„Uczyłam się dziecka. Wzięłam to, co dziecko mi przekazało i wyraziłam to, i tak powstała metoda zwana metodą Montessori.” Dr Maria Montessori

Wszystkie dzieci od urodzenia nastawione są na własny rozwój, na osiągnięcie niezależoności i przejście od dzieciństwa do dorosłości. Metoda Montessori pomaga dzieciom i rodzicom w tym zadaniu. Jej podstawą jest szanowanie naturalnej indywidualności każdego dziecka, jeśli chodzi o jego rozwój fizyczny, umysłowy, duchowy i emocjonalny i kierowaniu go do całościowego wzrostu.
Wybór pracy

W Metodzie Montessori zapewnione powinno być Przygotowane Otoczenie, w którym dzieci mogą swobodnie pracować z wybranymi przez siebie materiałami. Dzieci mają wrodzoną chęć do uczenia się, a przy tym nauka ich nie męczy, ale raczej zachwyca i czyni szczęśliwymi. Wykonywanie celowych prac przez dziecko pod przewodnictwem dorosłego prowadzi do rozwoju jego koncentracji i samodyscypliny. Dziecko może pracować w zgodzie z własnymi możliwościami, we własnym tempie i w spokoju. Rodzic czy nauczyciel powinni umieć obserwować dziecko i przygotowywać dla niego odpowiednie materiały i zadania, by wspomóc jego chęć dążenia do rozwoju, a nie hamować ją.

Montessori zauważyła, że dzieci w wieku od narodzin do 6 roku życia są odkrywcami, którzy głównie wykorzystują swoje zmysły, budując siebie i swój intelekt poprzez przyswajanie tego, co istnieje w ich otoczeniu – języka, zwyczajów, kultury, pojęcia piękna, religii.

Wiek od 6 do 12 lat to czas świadomego poznawania. Dzieci rozwijają swoje zdolności abstrakcyjnego myślenia i wyobraźni oraz wykorzystują zdobytą wcześniej wiedzę do dalszych poszukiwań.

Od 12 do 18 lat to czas, w którym młodzi ludzie szukają swojego miejsca w społeczeństwie i próbują wykorzystać możliwości, by w tym społeczeństwie uczestniczyć.

Ostatni juz okres wkroczenia w dorosłość, lata 18 do 24 to czas, kiedy ludzie stają się specjalistami w pewnej dziedzienie lub dziedzinach, i w ten sposób poprzez ich pracę biorą udział w budowaniu świata oraz tworzenia dialogu pomiędzy sobą.

PRZYGOTOWANE OTOCZENIE

Przygotowane otoczenie charakteryzuje się:

• Pięknem, porządkiem, jest rzeczywiste, proste i dostępne
• Dzieci muszą mieć zapewnioną wolność do pracy, ale jednocześnie umieć podążać według wyznaczonych zasad, które pozwalają na pracę jako część grupy.
• Dzieciom powinno się zapewnić przystosowane dla nich materiały, które wspierają odkrywanie świata i umożliwiają im rozwój niezbędnych umiejętności.
• W Metodzie Montessori istnieją mieszane grupy wiekowe, dzięki którym dzieci mogą rozwijać swoje zdolności życia w społeczeństwie i uczyć się od siebie wzajemnie zgodnie z własnym tempem rozwoju.

NAUCZYCIEL (RODZIC) W PODEJŚCIU MONTESSORI

Rolą nauczyciela czy rodzica  jest obserwowanie dziecka, a jego ciągłym celem jest coraz rzadsza interwencja w miarę rozwoju dziecka. Nauczyciel jest odpowiedzialny za stworzenie atmosfery spokoju, bezpieczeństwa, porządku i radości, oraz powinien być dostępny dla dziecka, by w razie potrzeby pomóc mu czy zachęcić do działania. Takie podejście pomaga dziecku w rozwoju poczucia pewności siebie i wewnętrznej dyscypliny.
Z młodszymi dziećmi, nauczyciel pracuje poprzez demonstrowanie im użycia materiałów czy zadań odpowiednich dla ich indywidualnego rozwoju.
Największymi talentami nauczyciela czy rodzica jest umiejętność obserwowania oraz wiedza kiedy i jak zainterweniować.

Nauczyciele Montessori uczący w szkołach czy przedszkolach powinni być wykwalifikowanymi nauczycielami z dyplomem. Najwiekszą na świecie organizacją założoną przez Marię Montessori jest The Association Montessori Internationale (AMI) i to ona prowadzi studia i kursy dla ludzi, którzy chcą zostać nauczycielami Montessori. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej 

Nauczyciel Montessori

NAUCZYCIEL (RODZIC) MONTESSORI – WSTĘP

Ktoś, kto chciałby zostać nauczycielem Montessori musi przede wszystkim uzmysłowić sobie, że jego celem nie będzie wpojenie dziecku wiedzy, ani nawet przygotowanie go do bezbłędnego używania dostępnych w otoczeniu materiałów. Zadanie edukacji jest podzielone pomiędzy nauczyciela oraz otoczenie.

Wszystkie przedmioty znajdujące się w otoczeniu służą rozwojowi dziecka, które wybiera je spontanicznie i pracuje z nimi w wielkim skupieniu zgodnie z własnymi upodobaniami czy poziomem rozwoju i tak długo, jak sobie tego życzy. W ten sposób to materiały Montessori stają się pomocą w rozwoju, a nie lekcje dawane przez nauczyciela. Dziecko używa materiałów, a przez pracę staje się aktywne. W tym samym czasie nauczyciel przemienia się w osobę coraz bardziej pasywną i obserwującą.

CHARAKTER NAUCZYCIELA MONTESSORI

Nauczyciel Montessori ma jednak bardzo wiele zadań do wykonania. Jego wkład jest w gruncie rzeczy niezwykle ważny, ponieważ musi być on jednocześnie rozważny i delikatny. W zasadzie nic nie musi mówić, nie musi mieć dużej siły przebicia czy być surowym. Potrzeba jednak jego wielkiej mądrości w bystrej obserwacji, umiejętności odpowiedniego służenia, podchodzenia do dzieci i usuwania się w cień; wiedzy, kiedy należy coś powiedzieć, a kiedy milczeć. Musi on posiąść swego rodzaju moralną czujność, która bierze się z połączenia spokoju, cierpliwości, miłości i skromności.

ZADANIE NAUCZYCIELA

Próbując krótko określić zadanie nauczyciela w klasie, można powiedzieć, że musi on wyjaśnić użycie dostępnych materiałów, a tym samym być jakby pomostem pomiędzy materiałami a dzieckiem. Może to zostać porównane do sytuacji z lekcji gimnastyki, gdzie wymagany jest odpowiedni sprzęt i nauczyciel, który wjaśnia i pokazuje jak używać poszczególnych urządzeń (jak drabinki, skrzynie, równoważnie), a następnie dzieci używają ich zgodnie z zastosowaniem samodzielnie rozwijając swoją siłę, zwinność i wszystko, co może ulegać wzrostowi, kiedy energia pochodząca z mieśni wykorzystywana jest w połączeniu z odpowiednim sprzętem. Taki nauczyciel gimnastyki nie jest wykładowcą, jest on swego rodzaju przewodnikiem. Nie zdziałałby on niczego dzięki długim wykładom na temat gimnastyki.

Podobnie w naszych domach, w przedszkolach i szkołach Montessori nauczyciel czy rodzic powinien ograniczyć swoją działalność do wskazywania i bycia przewodnikiem wśród wszystkich urządzeń, które zostały przekazane do dyspozycji dziecka, by mogło ono rozwijać swój umysł. Dzięki temu dziecko staje się silniejsze, nabywa silnego charakteru, jest odpowiednio zdyscyplinowane i wewnętrznie zdrowe. Jest to bezpośrednim rezultatem swobodnego działania umysłu.

PRZYGOTOWANIE DO BYCIA NAUCZYCIELEM (RODZICEM) MONTESSORI

Aby dobrze wypełniać swoje zadanie jako nauczyciel metody Montessori potrzeba rozwijać się jednocześnie w dwóch dziedzinach. Pierwsza z nich to dokładne poznanie zadań, które wypełnia nauczyciel. Druga to umiejętność prezentowania, używania i wybierania odpowiednich materiałów Montessori tak by było to atrakcyjne dla dziecka na danym poziomie rozwoju. Najczęściej wymaga to przede wszystkim praktyki w pracy z dziećmi i materiałami.

Nauczyciel musi nauczyć się poprzez obserwację, by dawać każdemu dziecku materiał, który jest dla dziecka odpowiednim wyzwaniem, nie za dużym (bo dziecko porzuci pracę i poczuje się sfrustrowane tracąc swój entuzjazm) i nie za małym (bo doprowadzi to do nudy).

POZNANIE PRZEZ NAUCZYCIELA MATERIAŁÓW EDUKACYJNYCH

Aby nauczyciel Montessori poznał dany przedmiot nie wystarczy, by tylko go oglądał i czytał o nim w książce lub słuchał kogoś, kto wyjaśnia jego użycie. Musi on raczej spędzić długie godziny w pracy z danym przedmiotem, by oszacować jego trudność lub atrakcyjność. Pomoże mu to w niewielkim choć stopniu odkryć, co czuje dziecko, kiedy pracuje z danym przedmiotem.

UMIEJĘTNOŚĆ ZACHOWANIA PORZĄDKU W KLASIE LUB DOMU

Nauczyciel Montessori, oprócz bycia szczególnym połączeniem między dzieckiem i materiałami, jest odpowiedzialny również za przygotowanie otoczenia, które powinno być uporządkowane, proste i wystarczające, by zapewnić spokojną pracę dzieci. Każdy przedmiot musi posiadać określone miejsce, na którym leży, gdy nie jest używany. Dziecko może zabrać przedmiot tylko z tego miejsca, a po skończeniu pracy musi odłożyć go z powrotem. Żadne dziecko nie może więc zostawiać przedmiotów po skończeniu pracy z nimi, ale powinno dbać o otoczenie i utrzymywać go w ładzie. Dziecko nie powinno nigdy przekazywać przedmiotów swoim kolegom, a już tym bardziej zabierać ich od kogoś.

Dzięki takiemu podejściu od samego początku wyeliminowana jest wszelka konkurencja pomiędzy dziećmi. Przedmiot, który nie jest wystawiony na swoim miejscu po prostu nie istnieje dla dziecka w danym momencie. Jeśli dziecko bardzo chce z nim pracować nie pozostało mu nic innego jak poczekać, aż przedmiot zostanie odłożony na miejsce.

OBSERWACJA

Nauczyciel Montessori ma również za zadanie ciągłe obserwowanie czy dziecko, które pracuje nie jest w jakiś sposób rozpraszane przez innych. Powinien on również dostrzegać dzieci jeszcze nie pochłonięte pracą i spróbować zainteresować ich jakimś ciekawym przedmiotem lub zadaniem do wykonania.

DAWANIE LEKCJI PRZEZ NAUCZYCIELA (RODZICA) METODĄ MONTESSORI

Należy wyróżnić dwa rodzaje lekcji dawanych przez nauczyciela w metodzie Montessori.

1. Inicjalizacja – czyli zaprezentowanie dziecku nowego przedmiotu i możliwości jego użycia

2. Lekcja – po tym jak dziecko pracowało z materialem przez długi czas i dobrze się z nim zapoznało oraz potrafi go używać, nauczyciel zaznajamia dziecko z podstawowym słownictwem związanym z materiałem.
Na przykład: Kiedy dziecko pracowało przez dłuższy czas układając w pary kolorowe tabliczki i robi to już bardzo dobrze, wtedy nauczyciel może zaznajomić dziecko z odpowiednimi terminami w następujący sposób. Nauczyciel bierze jedną kolorową tabliczkę i mówi: ‚Żółty’, następnie kolejną i mówi: ‚Czerwony’ o następną ‚Niebieski’.
Drugi etap to swego rodzaju test ‚Podaj mi żółty’ i dziecko podaje. ‚Podaj mi czerwony’ itd.
Etap trzeci Nauczyciel wskazuje danę tabliczkę i pyta ‚Jaki to kolor?’. Jeśli dziecko nie potrafi wykonać drugiego lub trzeciego etapu nie należy wytykać mu błędów, ale odłożyć lekcję na jakiś czas.

CHARAKTERYSTYKA MONTESSORI

Dr Montessori ujęła pracę nauczyciela w następujących słowach:

Nauczyciel musi dać lekcję, zasiać ziarno i zniknąć; obserwując i czekając.

Jest to w zasadzie prosta rada i źródło inspiracji osadzone głęboko w roli, jaką spełnia nauczyciel Montessori.